Beograd. Ovo je neverovatna priča o tom gradu. Ovo je pre svega, jedno veliko otkriće.

Deviza “Beograd je svet” nastala je tokom građanskih demonstracija ’90-ih godina kao izraz kosmopolitskog duha grada koga nije uspevao da uguši nedemokratski režim. Izražavajući jasan otpor palanačkom duhu i politici zatvorenosti, postao je verovatno najpoznatiji slogan građanskog, evropskog i otvorenog Beograda poslednje decenije prošlog veka.

Više od deset godina kasnije, jedan naš sugrađanin (Beograđanin), došao je do otkrića koje je toj rečenici dalo potpuno novo značenje (na slici je crvenim znakom označeno mesto gde je ideja nastala 2002.god.) na način koji se graniči s mističnim, dokazalo da ona nije bila samo politička parola, već da se iza nje krije jedna dublja istina o samoj suštini Beograda. Ovo je otkriće koje Beograd čini jedinstvenim gradom u svetskim razmerama, pa je ovo i priča o našoj sasvim posebnoj metropoli – svetu u malom. Pred vama je priča o ovom velikom otkriću. Ujedno, to je priča o neverovatnim podudarnostima i nizovima slučajnosti. Zato, kada pročitate redove koji slede, zapitajte se: da li je ova otkriće (knjiga) do vas došlo zaista slučajno?

Skupština grada Beograda je za ovo otkriće saznala sasvim neočekivano – na javnom konkursu za idejno rešenje proslave Dana Beograda 2008. Dok smo u moru pristiglih ideja za program svečanosti tragali za najzanimljivijom, u rukama nam se našao projekat za koji je odmah svima bilo jasno da je mnogo više od toga. Pred nama je bila velika ideja, koja je menjala samopoimanje našeg glavnog grada i predstavljala osnovu za inovativan i avangardan pristup njegovom brendiranju. Nevericu, koja je pratila čitanje prvih strana projekta, zamenilo je, kako smo sa čitanjem odmicali, ushićenje – put koji ćete, verujemo, i sami proći čitajući strane koje su pred vama.

Kako to obično biva sa velikim otkrićima, i do ovog je došlo slučajno, kada je Slaviša Savić, Beograđanin, grafički dizajner i Ideaman, stavio jednu preko druge dve geografske karte – sveta i Beograda. Odjednom, pred njim je počeo da se odmotava niz neverovatnih podudarnosti..

Bilo je dovoljno da reku Savu na karti Beograda postavi preko Atlantskog okeana na karti sveta i da primeti jednu zanimljivu koincidenciju: da ona razdvaja Stari i Novi Beograd baš kao što Atlantski okean razdvaja “Novi svet” i “Stari kontinent”. Tada su se, jedna za drugom, pojavile i druge neverovatne paralele…

Istanbul – Hram Sv. Save

Izgradnja jednog od najvećih pravoslavnih hramova na svetu počela je još 1894.g. Izgradnja je od tada toliko puta bila prekidana ratovima da se javilo verovanje da se uvek kada započnu radovi na Hramu dogodi neki novi rat. Zbog tako dugog perioda izgradnje i sam projekat se menjao, sve do današnjeg oblika koji neodoljivo podseća na arhitekturu čuvene Svete Sofije u Istanbulu. Interesantno je i to da je na ovoj gradjevini prvi put u arhitekturi primenjen metod dizanja već gotove kupole sa zemlje, baš kao što je i Sveta Sofija svojevremeno bila graditeljsko čudo svog vremena upravo zbog visoke kupole.

Gibraltar i Suecki kanal – Mostar i Autokomanda

Dve najveće i najvažnije saobraćajne petlje u Beogradu, gradu kroz koji prolazi tranzit između Evrope i Azije, nalaze se tačno na istom mestu kao ova dva velika svetska prevoja koja skraćuju put između severa i juga, odnosno istoka i zapada.

Njujork- PC Ušće

Najveća frekvencija saobraćaja na svetu odvija se između Londona i Njujorka, a na mapi našeg grada tu se nalazi Brankov most, preko koga svakog dana preko 60 000 automobila pređe iz Novog u stari Beograd. Kada se pređe Brankov most i stupi na Novi Beograd, sa desne strane se uzdiže palata UŠĆE, pored koje se gradi zgrada-bliznakinja, i to, sticajem pomalo bizarnih okolnosti, baš na mestu gde se na karti sveta nalazi New York. Od ove dve građevine počinje arhitektonski najmoderniji deo grada, koji se ubrzano razvija u novi poslovni centar Beograda. Interesantno je da je urbanistička struktura Novog Beograda rešena podelom u blokove, kojih ima preko 60 i koje međusobno odvajaju široki bulevari- paralela sa graničnim podelama između američkih država je očigledna.

Grenland – Veliko ratno ostrvo

Veliko ratno ostrvo, nazvano tako zbog nebrojeno mnogo bitaka održanih na njemu kroz dugu istoriju grada, ostalo je nenaseljeno iako se nalazi u centru grada na samom ušću Save u Dunav. Baš na ovom mestu je najveće nenaseljeno ostrvo na svetu – Grenland!

Rim – Generaštab

Ulice Kneza Miloša i Nemanjina zbog monumentalne arhitekture spadaju među najlepše u Beogradu. U njima se nalazi veliki broj državnih i gradskih zdanja, zbog čega su, na žalost, tokom bombardovanja Beograda 1999. godine ove dve ulice pretrpele velika oštećenja. Upravo na mestu ukrštanja Nemanjine i Kneza Miloša, na karti sveta nalazi se Rim, grad spektakularnih istorijskih građevina na kojima trag nije ostavio samo zub vremena.

Sportski Centar “Olimp” – Peking

Na mestu Kine nalazi se beogradska opština Zvezdara, a njen glavni grad Peking, domaćin Olimpijade 2008, tačno na mestu sportskog centra Olimp!

Pariz – Terazije

Kroz Terazije – sam centar grada – prolazi siroka saobracajnica okruzena zgradama s početka XX veka, u kojima se nalaze brojni kafei i prodavnice. Ko je bio u Parizu, gradu koji se nalazi tačno na ovom mestu, primetiće veliku sličnost sa Šanzelizeom, centralnim bulevarom francuske prestonice.

Strazbur – Narodna Skupština

Na mestu administrativnog centra Evropske unije na mapi Beograda se nalaze najveće državne i gradske institucije.

Egipat – Kuća cveća

Kuća cveća, najveći beogradski mauzolej i mesto na kome je sahranjen Josip Broz Tito, nalazi se tačno na mestu egipatskih piramida ( i do danas najvećih grobnica na svetu). I danas turisti, uglavnom iz bivše zajedničke države, u velikom broju dolaze da odaju poštu prozapadnom komunističkom lideru koji je obeležio period od II svetskog rata do svoje smrti 1980. godine. Upravo sa egipatskim predsednikom Naserom bio je jedan od osnivača Pokreta nesvrstanih, koji je najviše članova imao među afričkim zemljama, gde se na mapi “Beograd je svet” i nalazi ovo mesto.

Indija – Marinkova bara

Marinkova bara-karakteristična po tome što ga naseljava uglavnom beogradska romska zajednica, na karti sveta se nalazi tačno na mestu Indije- prapostojbine svih Roma.

Marsej – Vlada R. Srbije

Na mestu gde je ispred zgrade Vlade 2002. godine ubijen prozapadni, demokratski premijer Dr. Zoran Đinđić, na karti sveta se nalazi Marsej, grad u kojem je 1934. godine ubijen Kralj Aleksandar.

Irska – Donji Kalemegdan

Donji Kalemgdan, kako se naziva pojas ispod beogradske tvrđave, uvek zelen, ispresecan ponekim bedemom, gleda na reku Savu, baš kao što najzapadnija evropska država gleda na Atlantik. Ovaj pejzaž je karakterističan i po tome što se odmah ispod tvrđave nalazi strmina koja neverovatno podseća na nepristupačnu irsku obalu. Interesantno je i da je Irska nakon otkrića Amerike od svoje periferne geografske pozicije (kraja zapadne civilizacije) dobila privilegiju da bude najbliža novootkrivenom svetu, baš kao što Kalemegdan gleda na Novi Beograd. Treba dodati i to da su Kelti držali Beograd pod svojom vlašću od 279. pne. i da su ga zvali Singidunum -što na keltskom jeziku znači “okruglo utvrđenje” .

London – Studentski trg

U centru Studentskog trga, opasanog fakultetima i kulturnim zdanjima, nalazi se veliki gradski park iz doba klasicizma. Sam trg je specifičan po okretnici gradskog javnog prevoza, autobusa i trolejbusa, čime neverovatno podseća na londonsku razglednicu sa čuvenim “double-decker”-ima.

Kongo – Košutnjak

Jedinstvena šuma u širem centru grada i popularno gradsko izletište Košutnjak, na mapi sveta se našao na mestu centralne Afrike, karakteristične upravo po gustim i nepreglednim džunglama.

Tokio – Istočna kapija Beograda

Grupa beogradskih arhitekata je krajem ’60-ih godina došla na ideju da se na obodima grada podignu Istočna i Zapadna kapija, koje će dočekivati prolaznike koji putuju autoputem koji spaja istok i zapad. Prvo što vidite od Beograda kad mu se približavate sa istočne strane je Istočna kapija, koja se nalazi na mestu Japana na karti sveta, baš kao što biste prvo naišli na Tokio kada biste Pacifikom putovali ka Aziji.  Arhitektura Istočne kapije neizmerno podseća na japanske vizije piramidalnih zgrada-gradova budućnosti i zasnovana je na istom konceptu- smeštanja velikog broja ljudi na malom prostoru.

L.A. – Zapadna kapija Beograda

Zapadna kapija Beograda se nalazi odmah pored autoputa, tačno na mestu Los Anđelesa- grada autoputeva. Izgledom podseća na zgrade Plaza Towers, smeštene u ovom kalifornijskom gradu. Ipak, prva asocijacija na Los Anđeles je, bez sumnje, Holivud, pa je posebno interesantno što se nedaleko od Zapadne kapije nalazi Fakultet dramskih umetnosti – srpski centar sedme umetnosti.

Edinburg – Crkva Sv. Ružice

Beogradska tvrđava, podignuta na grebenu iznad ušća Save u Dunav u razdoblju od modernog obeliska I veka do XVIII veka kao kompleks odbrambenog karaktera, na mapi sveta se poklapa sa Velikom Britanijom i Irskom. Kada biste nekome pokazali ovu sliku, lako bi pogrešio da je u pitanju prizor iz Škotske. Međutim, u pitanju je mala kalemegdanska crkva Sv. Ružica.

Vašington – Sava Centar

Kada se ‘70-tih godina u tadašnjoj Jugoslaviji, koja je bila na čelu Pokreta nesvrstanih, javila potreba za izgradnjom velikog kongresnog centra, on je podignut tačno na mestu na kome se nalazi Vašington. Kuriozitet je i da je arhitekta Stojan Maksimović ovom kompleksu dodao i vertikalu u vidu modernog obeliska.

Beč – SKC

Kroz čitav XIX, pa i početak XX veka, Beč je bio obrazovni centar Srba, pored ostalih i arhitekata koji su za sobom ostavili velelepne građevine, od kojih su neke preživele brojna razaranja tokom poslednjih 100 godina. Upravo na mestu gde se nalazi Beč, u Beogradu se ukrštaju ulice Kralja Milana i Resavska, karakteristične po nekim od najlepših primera karakterističnog bečkog stila-secesije.

Brisel – Trg republike

Centralni gradski Trg Republike klasičan je primer evropskog trga, baš kao i briselski trg, na koji veoma podseća. Upravo na ovom mestu su se ’90-ih godina prošlog veka održavali brojni protestni mitinzi sa porukom da je Srbiji mesto u Evropi.

Geografska lokacija Beograda na karti sveta podudara se sa trgom Slavija na karti našeg Glavnog grada. Slavija je najveća raskrsnica u Beogradu, a za Beograd se često govori da je na raskrsnici puteva. Oko kružnog toka na Slaviji svakoga dana prodje ogroman broj vozila-Beograđana i gostiju iz inostranstva. Svaki put kada napravite krug oko Slavije, simbolički ste napravili krug oko Beograda …a kada obiđete Beograd, kao što ste videli, obišli ste ceo svet.

Iz toga je nastala ideja da se upravo u centru kružnog toka na Slaviji u budućnosti podigne nova gradska atrakcija – ogromna konstrukcija u obliku globusa – kao simbol ideje Beograd je svet i novi simbol grada Beograda.

P.U.L.S.E

  Beograd, Društvo