Vasilij Kandinski (1866-1944) je slikar ruskog porekla koji je veliki deo svog života proveo u Nemačkoj i Francuskoj. Smatra se začetnikom apstraktnog slikarstva i jedan je od osnivača grupe Plavi jahač (1911), koja je okupljala slikare ekspresioniste. Po odlasku u Nemačku postao je jedan od glavnih profesora u školi Bauhaus. U ranom periodu bio je pod uticajem impresionizma i fovizma. Njegov dalji razvoj je fokusiran na korišćenje geometrijskih elemenata. Bio je i teoretičar umetnosti. Njegova glavna dela su: „O duhovnom u umetnosti“ i „Pogled u prošlost“.
Kandinski shvata umetničko delo kao izraz unutrašnjeg duhovnog sadržaja. On je takođe inspirisan i istraživanjima u muzici i poeziji. Tako je došao do uverenja da: „oblik, boja i linija sadrže elemente jezika koji mogu slično zvuku i reči da izraze i izazovu unutrašnja osećanja“. Celog života je tragao za čistom umetnošću u kojoj predmet neće biti prepreka za ispoljavanje emocija. Na ovome počiva njegova teorija bespredmetne umetnosti. Po njemu, cilj je da se dinamičnost slike postigne čistim likovnim elementima. Svoju teoriju Kandinski je započeo još veoma rano kada je prvi put video Moneovu sliku „Plast sena“, smatrajući da su boje primarne, a motiv suvišan.
Izložba je predstavljena hronološkim redom. Kroz period od 1901. do 1920. godine posetioci se mogu upoznati i sa delima slikara koji su stvarali istovremeno sa Kandinskim i bili njegovi istomišljenici. Među njima su najpoznatiji: Nikolaj Roerič, Natalija Gončarova, Ivan Bilibin i Kazimir Maljevič. Pored slika, izloženo je i pedesetak raznih predmeta iz Rusije (ikone, muzički instrumenti, nameštaj, odeća…). U početku, Kandinski slika uglavnom pejzaže u vrlo živim bojama iz Rusije i zemalja u kojima je boravio.
Posle ovog prvog perioda primećuje se kako se na njegovim slikama forme udaljavaju od figurativnog i sve više ustupaju mesto improvizacijama. Na izložbi se nalazi i čuveno platno „Slika sa krugom“, koja se smatra za prvo delo apstraktne umetnosti.
Evolucija Kandinskog ka apstraktnom slikarstvu se jasno vidi na slici Sveti Đorđe II, koja je na izložbi predstavljena uz veliku ikonu iz XV veka sa istom temom. Interesantno je uporediti mirnoću pokreta kojom odiše ikona i dinamiku koju je Kandinski postigao pomoću apstraktnih formi.
Poslednji period predstavljen na izložbi obuhvata dela posle 1914. godine po povratku Kandinskog u Rusiju i stavlja akcenat na njegovu saradnju sa Maljevičem.
Prva izložba Kandinskog organizovana 1913. godine u Briselu doživljava potpuni neuspeh, jer je tada bilo suviše rano da belgijska publika shvati apstraktno slikarstvo. Uprkos ovom neslavnom početku, Kandinski je imao veliki uticaj na kasniji razvoj ovog pravca u Belgiji, što je prikazano na samom kraju izložbe kroz dela raznih slikara među kojima je najpoznatiji Pjer Alešinski iz pokreta „Kobra“.
Mina Aksentijević
Tekstovi o slikarstvu na portalu P.U.L.S.E
Kandinski i Rusija napisao/la P.U.L.S.E dana
Pregled tekstova autora – P.U.L.S.E →