Korbizijeov Modulor – Oduvek se znalo da dimenzije i proporcije u arhitekturi nose svoje simboličko značenje. Osnovne geometrijske figure kao što su jednakokraki trougao, kvadrat i krug bile su upisane u proporcionalni sistem velikih katedrala i hramova tokom čitave istorije arhitekture.

Ko god se bavi arhitekturom i analiziranjem građevina prošlih epoha (posebno njihovog porekla), ni jedna takva analiza nije potpuna bez ispitivanja mera, brojeva i proporcija. Za pouzdanu informaciju možemo prihvatiti pretpostavku da su hramovi antičke Grčke bili zasnovani na određenim merama i određenim proporcijama. Potvrdu za to nam je ostavio Vitruvije.

Pitagori se pripisuje otkriće da se muzički tonovi mogu izraziti osnovnim brojevima – proporcijama (ako se žica podeli na polovinu, određeni toh zvučaće za oktavu više).

Tek od renesanse arhitekte počinju da se bave nekim modulorima, tako da se primena proporcije u arhitekturi oslanja se na primerima Andree Paladia i naravno Le Korbizjea.

Jedinica mere koju je koristio Paladio bila je „piede Vicentino“ (vićentinska stopa) koja sadrži 12 unci a svaka unca se sastoji od četiri minuta. Paladio nam ne daje sve dimenzije, nego samo one koje je on smatrao važnim. Paladijevo prvo delo vila Godi (1537.) ima jednostavnu osnovu, a proporcije kasnijih građevina su nešto komplikovanije.

Možda će izgledati čudno poređenje modernog predstavnika Le Korbizjea sa Andreom Paladijem, ali to da se može povući paralela između Le Korbizjea i Paladija, prvi je uočio Kolin Rou. Le Korbizjeova konstrukcija vile u Garšu zasnovana je na istim metodama kao Paladijeva vila Foskari.

Francuski arhitekta Le Korbizje je 1951. godine izneo predlog sistema mera nazvan MODULOR , koji se bazira na principima Zlatnog preseka tj. da se manji deo prema većem odnosi kao veći prema celom, kao i na razmerama ljudskog tela. Pošto je želeo da sistem bude primenljiv u arhitekturi, preduzeo je sve potrebne mere da sistem iskaže u racionalnim brojevima. U Moduloru je uzet čovek od 6 stopa visine (1,828m), što proizilazi iz mera čoveka prema Vitruviju. Visina pupka tog čoveka nalazi se na 1,13m, a celokupna visina sa uvis ispruženim rukama iznosi 2,26 m. Takav čovek, sa ispruženom rukom u vis, može da se “upiše“ u pravougaonik stranica 133 h 226 cm.

Nakon toga sledi podela visine na segmente, koji će prema Zlatnom preseku dati neke brojeve, značajne za čoveka. Jedinica dužine 226, izvedena je iz zlatnog preseka i predstavlja skraćeni zlatni presek sa merom 140. Odavde razvijen niz brojeva naziva se plavi niz i ti brojevi su sledeći : 226, 140, 86, 53, 33, 20, 13, 8. Drugi niz jetakođe u saglasnosti sa zlatnim presekom i čini produženi zlatni presek sa dimenzijom 183 (113+70). Ta podela daje niz brojeva koji je Le Korbizje nazvao crveni niz: 113, 70, 43, 27, 16, 10, 6, 4.

Princip na kojem je zasnovan ovaj niz brojeva poznat je vekovima, a Le Korbizjeov doprinos sastoji se u tome što je napravio kombinaciju sa racionalnim brojevima i dimenzijama, koje imaju značenje i vezu sa ljudskim telom i pokretom. Izjednačavanjem ljudskih veličina dolazi se do broja od 60 cm što je jednako sa dve stope. Ovom broju 60 se već nekoliko decenija daje prednost u arhitektonskom modularnom projektovanju (60:2=30, 30:2=15, 15:2=7,5 cm).

Treba uočiti da ovi brojevi: 7,5, 15, 30 nose u sebi veličine nekih ljudskih mera kao što je šaka, dlan… Visina čoveka je 2 h 60=180 cm. Modularni princip je poznat već vekovima.

Le Korbizjeov “Modulor“ se danas ne koristi u toj meri, jer postoji sistem mernih jedinica jedinstven u čitavom svetu ( za svakog u svetu 1 sm iznosi istu dužinu ).

Građenje savremenih zgrada predstavlja proces umnožavanja i dodavanja identičnih arhitektonskih elemenata, često kopiranih u velikim serijama. Ipak, primenjujući Le Korbizjeov Modulor na projektbu Unite d-Habitation u Marseju, a potom i na mnoge druge projekte, Le Korbizje je dokazao da njegov metod može dati dobre rezultate u pogledu proporcija koje prijaju ljudskom oku, ali i ljudskom telu. Njegovi teorijski radovi o proporcijama i iz drugih oblasti, značajniji su uveliko u odnosu na sve savremene prethodnike, kako zbog nivoa na kom je razvio ideju, tako i zbog rasprostranjenosti njihove primene.

Izvor: Modulor

Tekstovi o arhitekturi na portalu P.U.L.S.E

  Arhitektura, Le Korbizije, Modulor, zlatni presek