Mnemozina

Tijekom mnogih naraštaja

ljudi uspostvaviše noć.

U početku bijaše sljepoća i san

i  trnje što ranjavaše bosu nogu

i strah od vukova.

.

Nikad nećemo doznat tko skova riječ

za razmak dva sutona;

nikad nećemo doznat u kojem vijeku

bje tajnim znakom zvjezdanog prostora.

(…)

A zamislimo da ni postojala ne bi

bez ovog tananog oruđa, očiju. »

.

(Borhes: Povijest noći)

.

Neitin portret & karakter

Neitine oči, koje – poput sunčanog časovnika – zriju širine zvezdanih obrta, te zajedno sa trenom sabirne tišine (u kome dolazi do zastoja njihovih dobro-naoštrenih kazaljki) izlivaju tečnu maglinu uvek novoozvezdanih raspoloženja, punih fluorescentne prašine. To je prelaz izraza jedne dugo sputavane a pri tom nesalomive volje za pravdom, u ublažen sanjalački izraz nulto-graditeljskog opažaja stvarnosti! Pri tom se u nje, što je ujedno mački i vuku nalik, javlja i izvesno preistorijsko svetlenje ipak još ljudskih očiju – čijoj širini povratnika, ili životinjoliko-kosoj dužini, odgovara neizmerno graciozna suženost vilice: – instrument zavijanja maglene nutrine onog vremena koje tek zagrobno zadobiva svoj crtež! To je, dakle, preciziranje – u njenom oku – smernice sile samog dara.

Mnemozina što usta ne otvara nikada! (…)

Ona je unutrašnji sat, prepuna riznica, izvor

ograđen;

Veza sa nečim što nije vreme uhvatljivo jezikom.

Nijedne da izusti; posvetila se negovorenju. Ona

je istovremena.

Poseduje, i seća se, i sestre joj budno prate drh-

tanje očnih kapaka.

.

(Pol Klodel: Ode)

.

Neitine oči, kada jednom isprojektuju – na gledani predmet – vrhunac svojih unutrašnjih zbivanja, taj se vrhunac “odvaljuje” od same te viđene stvari i vraća nazad u ambis njenih zenica. Otud i ove, na tački postignute gustine svog zrcaljenja, postaju “ranjene”, svetlosno-izlivajuće. Njene oči tad više kao i da ne vide, nego samo još zrače – ali sa tako uveličanom snagom svog slepo-misaonog pogađanja nutrine prisutnih stvari, da postaju nalik na rendgene. Pri tom joj se pogled – u trenu doticanja “krcate” dubine nekog predmeta – do te mere preplavljuje obzorjem da boji njene beonjače u plavo. I one tu još samo pronose fokus daljnih zbivanja, poput hitre zmijolike rečice što proseca središte nekog planinskog venca – koji se ne može s tla sagledati.

Iako zalelujana jer posvećena daljnom bestežinskom prostoru, pokreti njenih udova kao da proizilaze iz najveće dubine Zemljine teže, te ona i u stavu mirovanja zadržava trag protoka-kroz-sebe podzemnih vetrova. A ruke su joj, pri tom, kao podvodne grane što prate smer i razvoj nenadanih vodenih zaokreta. Nekad vetrokazi a nekad rašlje, što se slepački-istrajno provlače kroz čestar – da bi dohvatile svoju iskonski odmaknutu moć sveobuhvatanja! I one se – jednim sopstvenim raspoznavajućim čulom u vrhovima prstiju – kao lijane obavijaju oko predmeta.

Ona se kao sagledavateljka – sred gasećeg zelenog pojasa sutonje zone – ispunjava slutnjom jedne potpune promene u atmosferi. Iako sva obamrla pod težinom svetlometnog u-sebi-suprotstavljenog utiska, to jest, uronjena u dubinu sutona, ona nenadano (u bitno nepromenjenom stavu) k njemu zakoračuje, odabirajući ključni tren – za skok; uporedo: – za pokret razvezivanja njegovih usukobljenih, u-snop-svezanih zrakova. Jer tek na tom mestu gde se sve ruši ona može samoj sebi da postane shvatljiva, vidljiva za sve ostale.

Svojim ustrajnim, bistro-zanosnim pogledom ona zasenjuje čak i nezavidnost sopstvenog položaja – pogledom gotovo već sasvim mačjim. Jer, krajnje-doseglim se mirom njenih očiju najavljuje spremnost na skok; i to ka u-dalj-odlazećem svetlo-račvastom izdanku sfere, koji je – poput obrnutog korena, preživelog ogranka stabla svetlosti – otrgnut iz dubine zemaljskog predela. A prema njemu se i cela sutonja sfera iznova oblikuje, postajući slična biću sagledavateljke: njenom vrcavom uz-vetar-zanosećem plamu! Jer njen pogled oličava zanesenost upravo opaženom nebeskom novošću, koja izvodi nju-kao-opažača iz klopke preokupiranosti radom svog za-zemlju-vezanog tumačenja. Jer lutajući znakovi jedne nevidljive prirode tek naknadno bivaju sabiti u tekst ovozemaljskog reljefa. Pri tom, oganj ove novosti od njih stvara dimnu zavesu, vlastiti svetlosno-produžen rukavac: – putokaz preobražaja čvrste materije u auru sopstva, koja putuje oko mesta prvo-postavljenog pitanja o sebi. I tek time ona rafinira nit sveprotežne komunikacije.

POREDBA najstarije egipatske boginje Neit sa praslovensom boginjom smrti-i-regeneracije –  Moranom.

Boginja uloga zagrobne budućnosti – (Neit/Morana) – jeste ta koja stvara pogon ospoljenju mitske šupljine, odnosno, zamah okretanju točka sudbine.

Mater Slava (Žar Ptica; pun Mesec) vrši kretanje od Severa (platforme tišinskog odabira) ka Jugu (glasovitom mestu prorokovanja), – i obrnuto (tako što se bolom preokreće u vlastitu kćer). Jer njena kćer Koleda (srp mladog Meseca) vrši (kosidbeno) kretanje od (prezasićenog) Juga ka (pustošnom) Severu – ne i obrnuto – postajući najzad Morana: up. keltska Morgana – sova mudrosti što bdi u čistilištu: srebrna čigra kao Stožer Sazvežđa, što uvija-u-spiralu stepenište Zamka-od-stakala. Takođe, ona što – sama – stupa na Istok (čistinu postanja) i pokazuje (munjom pogleda, trnovitom grančicom) put Zapada (carstva mrtvih, Svarogovih kola). Zatim se opet vraća ka Istoku – kao selektirano uskrsnuće ili vraćeno vreme (prezimela koštica).

Mater Slava je sveopšta duša (orlica; Ba) što pod desnim krilom nosi upojedinačenu dušu: Moranu (sovu; Kait).

Za P.U.L.S.E: Katarina Ristić Aglaja

Tekstovi o društvu na portalu P.U.L.S.E

  Filozofija, Katarina Ristić Aglaja, Mitologija