Sekte i mladi (odredbe sekte)

Odredbe sekte

U ovom delu izlaganje ću započeti objašnjenjem pojma sekta. Objašnjenje će biti izloženo sa sociološkog aspekta, ali radi što je moguće veće objektivnosti a u skladu sa duhom tolerancije i nepristrasnosti izneću stavove zvaničnih verskih zajednica. Ovo je potrebno izneti jer se u javnosti, pa i onoj naučnoj, a naročito u sredstvima javnog informisanja povremeno javlja prava pojmovna zbrka. Konsekvesa takve zbrke jeste da se sekte u nas redovno posmatraju u negativnoj konotaciji pa se dešava da se u svakodnevnom jeziku pojam sekte upotrebljava u negativnom kontekstu oznnačavajući njime ”uskost u mišljenju, isključivost, uskogrudost”.

Etimološki reč sekta je izvedena iz latinske reči sequi što u prevodu na srpski znači slediti. Sa druge strane Grci upotrebljavaju izraz airesis koji označava prihvatanje. Oba pojma su kroz istoriju uzimana u pretežno negativnoj konotaciji da bi se njima označili otpadnici odnosno jeretici. Dakle, sekta je grupa vernika koja je zauzela posebno gledište o pojedinim verskim dogmama, pitanjima, u odnosu na zvanično učenje matične verske organizacije i/ili koje je matična organizacija osudila i odbacila. Za sociologa Sekte su zatvorene grupe, a njihova organizacija se temelji na malim prisnim skupinama bez hijerarhije plaćenih službenika i birokratske strukture. U širem pogledu, sociolog ”može kazati da sekta jeste jedan od četiri tipa religijskog organizovanja, onaj koji po stepenu složenosti dolazi nakon kulta, a ispred njega su denominacioni i crkveni obllik religijskog iskustva”. Sekte odlikuje činjenicom da razlike izmedju propovedača i običnog vernika gotovo i da nema, a sem toga izražen je duh zajedništva utemeljen na solidarnosti članova manifestovanoj u pomaganju i razmeni osećanja i ideja. Ona se suprostavlja svakoj vrsti istitucionalizama i kompromisa sa društvom, te ponekad isključuje sebe iz raznih tokova.

U pravoslavnoj i rimokatoličkoj teologiji sekte su destruktivno nastrojene grupe jeretika. SPC sekte određuje kao najgore otpadnike istinske crkve, a sektašku teologiju kao najveću zabludu. Kakav je stav SPC najbolje se može videti po stavu episkopa Porfirija Perića koji kaže: ”to su totalitarne, religiozne, parareligiozne, guruističke, okultističke, satanističke i druge grupe koje ne samo da ugrožavaju pojedinačne ličnosti nego su uperene i protiv porodice i svih društvenih i državnih institucija”. Jedan drugi autor koji dolazi iz krila SPC, Lazar Milin, zasigurno najveći protivnik sekti na ovom prostoru u svom obimnom delu ”Crkva i sekte” apostrofira sledeće: ”sektaška teologija, ako je uopšte imaju predstavlja zapravo niz smicalica i doskočica sa kojom prava crkva nema nikakva posla i sa kojom mora da se pozabavite kada sektaši navale na crkvu”.

Stav RKC se donekle razlikuje od stava SPC-a, sem toga prožima ga ideja ekumenizma. Zapravo, postoje dva određenja, jedno kojim se pojmom sekta označava pokret jedne grupe vernika koji se ne slažu sa odredjenim pretpostavkama crkve, sa odlukama velikodostojnika i koncila, a koju karakteriše isključivost i drugo koje je prožeto idejom ekumenizma. Ovu tendenciju ka ekumenizmu predočio je J. Kolarić kada podvlači da su ”katolici naziv crkva priznavali samo istočnim crkvama, a sada se priznaje i hrišćanskim zajednicama koje su se običavale nazivati vjerske zajednice, konfesije, sekte ili vjerske grupe”.

(Nastaviće se)

Za P.U.L.S.E. Branko Milić

Tekstovi o religiji na portalu Pulse

  branko, Filozofija, Religija, Sekte