U izdanju izdavačke kuće “Ukronija” iz Beograda, pod uredništvom Marka Furtule, nedavno je objavljena nova knjiga autora Milana Jankovića Satrijanija, pod nazivom “Барбарогеније-Antibarbarus”. Ovo delo je posvećeno intrigantnim sudbinama braće Ljubomira i Branka Micića, koji su, uz Ljubomirovu suprugu i najverniju saradnicu, Anušku, zaslužni za pokretanje planetarno čuvenog časopisa “Zenit” i širenje zenitizma, kao, najverovatnije, jedinog izvornog umetničog pokreta nastalog na prostorima nekadašnjih Jugoslavija.

Sâm naslov knjige simbolično nas upućuje na bespoštedno suočavanje dva nepomirljiva, pre svega, književno-kritička idejna sidrišta prepoznata u Micićevom Barbarogeniju i Krležinom Antibarbarusu, jer su dva velikana pisane reči dugi niz decenija proveli u nepomirljivoj omrazi. Njihova čegrst, začeta odmah nakon Velikog rata, u Zagrebu, gde je veći broj izdanja časopisa „Zenit“ objavljivan kod različitih nakladnika, nastavljena je i nije okončana sve do Micićevog odlaska sa ovog sveta, 14. juna 1971. godine.

Opisujući atmosferu Zagreba i Beograda tokom dvadesetih i početkom tridesetih godina prošlog veka, Micićeva razmimoilaženja sa većinom zenitističkih prvoboraca, gostovanja u evropskim metropolama, među kojima se posebno izdvaja Berlin, bekstvo iz Beograda preko u to doba fašističkoj Italiji administrativno pripadajuće Rijeke, u Pariz, gde je objavio sedam romana na francuskom jeziku, susretao se sa najeminentnijim umetnicima tog vremena i bezuspešno pokušavao obnoviti postojanje časopisa „Zenit“, knjiga nas vraća u Beograd, gde Micić sa svojom suprugom, nakon čemernog i životnom ugroženošću obremenjenog bitisanja, dočekuje komunistički trijumf koji će ga, usled neskrivenog antiboljševizma obojenog fanatičnim srbijanstvom, definitivno srozati na čoveka nedostojno bitisanje okončano skapavanjem od iznurenosti, gladi i hladnoće.

U sporednim narativnim rukavcima ovlašno se dotiču sudbine, kako velikih, u nevidelicu anonimnosti skrajnutih umetnika, tako i prvog, autentičnog srpskog „Arsena Lupina“, Milana Đorića Ćore od koga su sa pravom strahovali najbogatiji plemenitaši zapadne Evrope i nezaobilaznog junaka Jankovićevog ranijeg romana, Mustafu Golubića, kao organizatora otmice i nestanka iz Pariza belogardejskog generala Kutjepova.

Kako se ne bi preterivalo u otkrivanju sižejnog toka knjige, najbolje je prepustiti reč njenom recenzentu, književnom kritičaru, piscu i uredniku, g. Nenadu Župcu. On je u svom osvrtu posebno naglasio:

„Barbarogenije-Antibarbarus je delo koje oživljava ličnost i poslednje godine života čuvenog Ljubomira Micića, pesnika, prozaiste i osnivača književno-umetničkog pokreta zenitizam između dva svetska rata; kao i časopisa Zenit u kome su sarađivali mnogobrojni domaći ali i strani umetnici (Crnjanski, Vinaver, Petrović, Tokin, Matić, Majakovski, Jesenjin, Blok, Pasternek, Kandinski, Maljevič, Pikaso, Modiljani…). Objavljeno je četrdeset i tri broja Zenita, „prvog balkanskog časopisa u Evropi i prvog evropskog časopisa na Balkanu‟. O Zenitu se svojevremeno pisalo u Beču, Rimu, Berlinu i Pragu. Micić je, između ostalog, desetak godina živeo u Parizu, a posle Drugog svetskog rata vratio se u Beograd. Poznat kao zanesenjak, prznica i ličnost sklona antagonizmima, sukobljavao se sa mnogim umetnicima svog doba, a široj javnosti su najpoznatiji njegovi konflikti sa Miroslavom Krležom i Markom Ristićem, koji su zauzimali istaknuta mesta u komunističkoj Jugoslaviji. Kraj života dočekao je, zaboravljen i marginalizovan, u nemaštini i bedi u stanu prepunom knjiga, časopisa i slika u jednoj ulici na Vračaru, gde su ga igrom slučaja pronašli u bunilu i prebacili u starački dom u Kačarevu kod Pančeva, u kome je preminuo 1971. godine.  … Barbarogenije-Antibarbarus je poližanrovsko delo, na razmeđi biografskih zapisa-beleški i romanesknog štiva; autor se didaktički igra u prostoru koji je žanrovski ograničen pseudo-naučnom studijom i realističkim romanom, povezujući i preplićući činjenice i glasine, u cilju reinterpretiranja lika tvorca zenitizma. U tom procesu on koristi opsežnu građu, od akademske i arhivske, pa sve do pisama, sećanja savremenika, ili pak posrednih izvora kao što su novinski članci, naučne studije ili popularna esejistika, pa u svom literarnom eksperimentu koristi i sekundarne ili tercijalne izvore, trudeći se da spoji i pomeša činjenice, glasine, manje poznate detalje i pretpostavke u vezi sa svakodnevnicom umetnika, ali i njegovim odnosom prema umetnosti, drugim književnim pokretima i savremenicima (ali i odnosom tadašnjih vlasti prema njemu). Tužan kraj ovog pomalo zaboravljenog i često skrajnutog umetnika amblematičan je primer nebrige jugoslovenskog i kasnije srpskog društva o istaknutim umetnicima koji čine deo književno-umetničke baštine. Mada, treba istaći da smo svedoci da u dvadeset prvog veku, ponovo oživljava interesovanje književne javnosti za delo i život Ljubomira Micića. Doprinos ove knjige je što pokušava, u ograničenom polju svog delovanja, da književnim sladokuscima i radoznalim čitaocima neposredno približi život i ličnost ovog avangardnog umetnika.“

Bezrezervnu podršku tada još uvek neobjavljenoj knjizi unapred je dao veliki hrvatski književnik Rade Jarak, objavljivanjem odlomka pod nazivom “U osvit Zenita i zenitizma”, u elektronskom časopisu “Pikolo knjigomat”, u kome je glavni i odgovorni urednik. Među prvim čitaocima knjige našli su se neosporivi književni gorostasi, Vladan Matijević i profesor emeritus Sava Damnjanov, u privatnoj prepisci autoru iznevši svoje povoljne sudove.

za P.U.L.S.E: Milan Janković

Milan Janković Satrijani, rođen je 1961. godine u Požarevcu. Potkraj sedamdesetih i tokom osamdesetih godina prošlog veka bio je poznat u lokalnim okvirima kao gitarista rok-grupa “Hogar” i “Tamo daleko”. U najveća priznanja za književni rad ubraja osvajanja Prve nagrade na konkursu “Milutin Uskoković” za najbolju pripovetku napisanu na srpskom jeziku 2009. godine i Druge nagrade na konkursu “Zlatna sova” za najbolji neobjavljeni roman, 2016. godine.

Objavljena dela:

“Psalmi huliteljstva”, roman, (u prvom kolu edicije NOVA iz Beograda, zajedno sa knjigama Miro Vuksanovića i Radomira Smiljanića), 1984. g.;

“Avramov žrtvenik”, roman, (edicija NOVA iz Beograda), 1988. g.; 

“Đavo u cik zore”, roman, (edicija NOVA iz Beograda), 2001. g.;

“Srp nad Everestom”, roman, (IP “Dobar naslov” iz Beograda), 2011. g.;

“Vitalni 100+ godina”, knjiga o dugovečnosti mladosti, (IP “Prometej” iz Novog Sada), 2012. g.;

“Dosije Golubić”, roman, (IP “Zalihica” iz Sarajeva), 2013. g.

 “Homoljski Dilinger”, roman,  (IP “Zavod za udžbenike i nastavna sredstva” iz Istočnog Novog Sarajeva), 2016.g.

“Dosije Golubić”, roman, prvo srpsko dopunjeno izdanje (IP “ITV Centar plus” iz Beograda), 2020.g. i

“Барбарогеније-Antibarbarus“, poližanrovska “romansirana” biografija, (IP “Ukronija” iz Beograda), 2024.g.

  barbarogenije, Ljubomir Micić, Miloš Janković, Zenitizam