Srbi, Marks i Engels

Ne verujem u nebesa već u Marksa i Engelsa – gromko se orila pesma u prvim posleratnim godinama na prostorima središnjeg i istočnog dela jugoslovenske države. Pevali su je borci pobedničke strane, mada većina njih niti je čula ko su pomenuta dvojica niti kakav su odnos imali prema slovenskim narodima, između ostalih, i srpskom. Dakle, za pomenutu dvojicu znali su, sasvim sigurno, politički komesari, kojima je njihova imena na brošuricama doturio neko iz moskovskih krugova komunističke internacionale.

Da li je većina dotičnih komesara stigla da ozbiljno pročita i prouči naučni opus dvojice mislioca nije utvrđeno, ali je i samo pominjanje Marksovog „Kapitala“ značilo nešto sveto i nedodirljivo. Poput Biblije u hrišćana ili Kurana kod islamista.

Karl Marks je ubrajao Srbe u male, revolucionarno „nužno zakržljale narode“, bez istorije i istorijske svesti, čija je sudbina da nestanu u oluji svetske revolucije koju je on propovedao zajedno sa Engelsom. Njih dvojica su učili ruski i poljski jezik, pisao je Radovan Tomašević u „Srpskom nasleđu“ a Engels je pomalo znao i srpski. Pa je slao Marksu pesme koje sabrao Vuk Stefanović Karadžić, uz napomenu da je srpski lakši za učenje od drugih slovenskih jezika. Višedecenijski izgovor domaćih marksista da njih dvojica u stvari nisu bili obavešteni o situaciji na našem terenu dakako je neozbiljan.

Takav Marks i njegov kolega Engels imali su na balkanskom prostoru status polubogova. Njihova spisanija o Slovenima i među njima Srbima državni branitelji bratstva i internacionalnog jedinstva gurali su pod tepih iz godine u godinu. A pisali su o srpskom narodu sa omalovažavanjem i prezirom, sa pakošću i mržnjom. Poneki Engelsov tekst pun je šovinističkih, pangermanskih, malograđanskih predrasuda. Govori se o narodu kao „istorijskom otpadu koji će zgaziti točak istorije“ i o narodima  pozvanim da stvaraju istoriju i civilizaciju. Neki njihovi citati pre liče na rasističke poruke iz Hitlerove „Moje borbe“ nego na reči tvoraca naučnog socijalizma. Srbi su im bili „krivi“ zbog težnji da se oslobode od vlasti svojih „legitimnih gospodara“ (baš taj izraz“ Turaka u čemu su obojica videli otvaranje puta za rusku invaziju ka Zapadu.

O takvom Marksu Opšta enciklopedija broj 5 Leksikografskog zavoda FNRJ 1961. godine objavljuje: „Čovječanstvo je u ovom poslednjem stoleću dalo mnoge velike umove. Ali, ličnost, koja je širinom i dubinom svoga uma oplodila nekoliko naučnih područja i ujedno ukazala na svijetle perspektive potlačenom čovječanstvu, kao i na sredstva za rješenje protivrječnosti suvremene historije, bila je samo jedna – Karl Marks“.

O zabludama su svoje misli izrekli takođe dvojica Nemaca. Imanuel Kant: „Da bi se izbegle zablude, mora se njihov izvor, privid otkriti i nastojati objasniti“ i Johan Volfgang Gete: „Samo velike zablude dižu ljude u borbu, velike istine mire“.

Dragan Vlahović

Tekstovi o istoriji na portalu P.U.L.S.E

  Društvo, Istorija