Kada je u Mestreu, naselju kraj Venecije kroz koje je prolazio na samom kraju rata, bežeći od Gestapoa, na putu od Slovenije do neutralne Švajcarske, video prst nemačkog vojnika koji pokazuje na njega, i kada je iz usta tog vojnika čuo glasno “Vi ste iz Berlina!”, prvo što je pomislio bilo je da ga je […]
Ljubavni trouglovi i “otvorene veze” bili su uobičajeni u drevno doba. Rimski car Hadrijan bio je poznat po svojoj ljubavi sa mladim momkom Antinojem kojeg je nakon njegovog nestanka deifikovao. Danas, muzeji su puni statua ovog momka najčešće prikazanog kao ideal lepote. Hadrijanova supruga Sabina je znala za “afere” svog supruga i sama je koristila […]
“Ti sjajiš kao iskopan stari mač”, Lament nad Beogradom, Miloš Crnjanski Ako bismo se danas oslonili na mišljenje putopisaca iz XIX veka, mogli bismo da zaključimo da nijedan grad u Evropi tog vremena nije bio više isprepletan orijentalnim i evropskim uticajima i izgledom kao Beograd. I nijedan grad nije doživeo više preobražaja svoje unutrašnje fizionomije. Još 20-ih godina […]
Fragmenti iz prošlog života, četiri decenije kasnije. Tri decenije pre 2025. bila je 1995, i tu su stvari prilično upečatljive što se kulture sećanje tiče – Bljesak, Oluja, Srebrenica, Dejton… Iz 1985. to ni oni koji su možda nešto i slutili nisu verovatno očekivali da će baš tako biti. Mada, stranci nekada bolje vide stvari […]
“Prošlost je grozan, mutan bezdan, što u taj sumrak ode, ne postoji više, i nije nikad postojalo.”, piše Crnjanski u “Seobama”. Naravno, to je tako ukoliko negde ne ostane zapis – ali ja sam zapise slabo pravio, dnenik nisam pisao, a sećanje mi nije od one vrste kako imaju neki posebni ljudi koji su sposobni […]
Istina u istoriji: Ivo Goldstein o lekcijama prošlosti koje oblikuju budućnost Ivo Goldstein, jedan od najistaknutijih hrvatskih istoričara, razmatra nasleđe Jasenovca i Holokausta, kao i njihove duboke i dugotrajne tragove na kolektivnu svest. Goldstein ističe ključnu ulogu istine i sećanja u procesima pomirenja, upozoravajući na opasnosti od historiografskih manipulacija i kolektivnog zaborava. Sa snažnim pozivom […]
Ima li od prosječne ljudske inteligencije išta minornije, onda je to čovjekovo prosječno obrazovanje. Kombinacijom ova dva faktora biološke i socijalne evolucije, on donosi dalekometne sudove, uopće ne baratajući argumentima van vlastitog ineteresa, a onda to baš i nisu argumenti. Inteligencija je prilično diskvalificiran pojam, posebno u svjetlu njenog svođenja na jedan broj, te je […]
Fluidni strah Moderni um se pokazao posebno vičnim i revnosnim u oblikovanju monopola i utvrđivanju ekskluzivnosti prava. Pokazalo se da svoje potpuno zadovoljenje stiče u trenutku kada privilegija primene željenog pravila postaje osigurana za one koji su postupali u njeno ime; ako je u cilju osiguranja te privilegije primena te iste maksime morala […]