La Dolce Vita – Federico Fellini

Značajni reditelji savremenog filma često su govorili o uticaju Felinija na njihova ostvarenja. Tokom karijere, koja je potrajala skoro pola veka, Felini je režirao i pisao scenarija za blizu osamdeset filmova, dobijajući za svoj rad brojne nagrade. Četiri njegova filma nagrađena su Oskarima a 1993. godine dobio je i Oskara za životno delo. Iste godine umro je od srčanog udara.

Felini, rođen 1920. godine u Riminiju, u regionu Emilija-Romanja, a umro 1993. u Rimu, počeo je da se nosi idejom za taj film tokom 1958. godine, da bi, godinu dana kasnije, ideju pretočio u delo. “Sladak život” zvanično je ugledao svetlo dana početkom 1960, da bi u leto iste godine, na Festivalu u Kanu, bio ovenčan slavom dobitnika Zlatne palme. Pojava filma, koji je u ono vreme izazvao užasavanje Vatikana i konzervativnih krugova društva, može se slobodno shvatiti kao vesnik revolucionarnih 60-ih, decenije koja je, zahvaljujući opštoj pobuni svih slojeva društva – od književnika, filozofa i sineasta do studenata i tvoraca nove generacije pop i rok muzike – temeljito promenila učmalo, konzervativno društvo iz pedesetih.

Glavnu ulogu u “Slatkom životu” igra Felinijev omiljeni glumac Marčelo Mastrojani, uz Francuskinju Anuk Eme i Šveđanku Anitu Ekberg. Film se sastoji od sedam labavo povezanih epizoda u kojima novinar Marčelo, “pokriva” aktivnosti “dekadentnog” plemstva, visoke buržoazije i filmskih starleta, tragajući istovremeno za smislom sopstvenog života. U jednoj od epizoda, bogatašica Madalena, koja teži zabavi po svaku cenu, vodi Marčela u mali, prljav bordel na periferiji grada, uverena da će joj seksualni doživljaj u tim uslovima biti snažniji i uzbudljiviji nego u njenoj kneževskoj palati u Rimu.

U jednoj drugoj epizodi, Silvija, plavokosa diva bujne, neodoljive lepote, namamljuje Marčela u ponoćnu erotsku igru u hladnoj vodi slavne rimske fontane Trevi – u sceni koja je postala antologijska u istoriji svetskog filma.Marčela svuda prati fotoreporter čije prezime glasi – Paparaco! To ime je danas deo rečnika svih jezika, pa i srpskog, a koristi se da bi se označili dosadni fotografi koji po svaku cenu tragaju za senzacijama, ljudi koji nečuvenom agresivnošću i drskošću ne prezaju od “napada” na javne ličnosti čak i u njihovim spavaćim sobama. Felini je lik Paparaca stvorio na osnovu stvarnih doživljaja fotoreportera po imenu Tacio Sekjaroli (1925-1998).

Proslava jubileja “Slatkog života” počela je u Riminiju međunarodnim skupom, na kojem su o legendarnom Felinijevom filmu govorili kritičari, sociolozi i psihoanalitičari, te po jedan kompozitor (muzika igra vrlo važnu ulogu u Felinijevim filmovima), etimolog i rimokatolički sveštenik. Oni su puna dva dana raspravljali do najsitnijih pojedinosti o Felinijevom 178 minuta dugom, crno-belom filmu koji je promenio istoriju kinematografije. Jubilej neće ostati nezabeležen ni sa one strane Atlantika, u Los Anđelesu, u čijoj neposrednoj blizini je Holivud, institucija koja je nekada, 60-ih i 70-ih godina, možda baš pod uticajem Felinija, stvarala filmove visokog umetničkog dometa, a danas se, na žalost, pretvorila u običnu industriju zabave.

Akademija filmske umetnosti i nauka, institucija koja svake godine dodeljuje visoko cenjene oskare (jednog od njih je, 1961. godine, dobio i Felinijev “Sladak život”), priprema izložbu povodom knjige Tulija Kezića “Felini Onirikon – Knjiga mojih snova”. Temelj knjige 80-godišnjeg kritičara, scenariste i glumca iz Trsta, objavljene 2007. godine, čine crteži Felinija okruženog “svojim” ženama ogromnih grudi i širokih kukova, dok se sam maestro vidi iz profila, uvek negde u uglu, kako doživljava i kontroliše utvare sopstvene fantazije. “Felini je svakako zaslužio da mu se oda priznanje i ovde, u SAD, jer je on jedan od retkih svetskih sineasta koji je, uprkos jezičkoj barijeri, uspeo da i ovde nametne svoje ideje i uticaj”, izjavila je Elen Harington, portparol Akademije u Los Anđelesu.

“Sladak život” je najviše kritikovan zbog “previše golotinje” koja, međutim, danas deluje vrlo čedno u poređenju sa onim što svaki dan gledamo na reklamnim panoima, a kamoli u bioskopu. Vatikan je taj film “prekrstio” u “Odvratan život”, a jedna starija dama je, neposredno posle premijere u Rimu, zgrabila Felinija za ruku i gnevno mu dobacila: “Sram te bilo! Bolje bi ti bilo da obesiš kamen o vrat i udaviš se u najdubljem moru!” Danas, pak, kritičari gledaju na taj film na dijametralno suprotan način, jer ga smatraju delom visoke moralnosti i etičnosti. “Felini je, po meni, bio veoma moralan čovek, jer je izvrgavao podsmehu laž i licemerje”, smatra Elen Harington, dok profesor Luiza Rico kaže da njeni studenti na Univerzitetu “Sapijenca” u Rimu vrlo jasno prepoznaju moralnu poruku Felinijevog dela. “Oni jasno identifikuju lažne vrednosti, površnost i zebnju likova u Felinijevom flimu sa društvom u kojem danas živimo”, kaže Rico.

Tekstovi o filmu na portalu P.U.L.S.E

  Felini, Film, La Dolce Vita