Najveća etnička manjina u Sjedinjenim Državama – Na snegom pokrivenom brdu koje gleda na reku Šebojgan nalazi se Valderhaus, verna replika austrijske planinske kolibe. Sagradila ju je porodica Koler iz Viskonsina u 1920-im u čast daleke zemlje odakle je potekao njen otac, Džon Mihael Koler, koji je imigrirao u Ameriku 1854. godine kada je imao tek 10 godina.
Džon Mihael se doselio u Šebojgan, oženio kćerkom drugog nemačkog imigranta, koji je bio vlasnik lokalne livnice, i preuzeo biznis svoga tasta. Od pravljenja raonika, posao je pretvorio u pravljenje cevi. Danas je Koler najveći proizvođač klozeta i kada u Americi. Herbert Koler, gazda i unuk osnivača ima toliko posla da je u stanju da se bavi svojim najvećim hobijem – golfom – i to veoma ozbiljno.
Amerikanci nemačkog porekla su najveća individualna etnička grupa u Sjedinjenim Državama, ukoliko Hispanose podelimo na Amerikance meksičkog porekla, Amerikance kubanskog porekla i sl. U 2013. na osnovu popisa, 46 miliona Amerikanaca je potvrdilo da ima nemačko poreklo, što je mnogo više od onih koji su tvrdili da su im koreni irski (33 miliona) ili engleski (25 miliona). U mnogim predelima na severu SAD, Amerikanci nemačkog porekla nadmašuju bilo koju drugu grupu. Oko 41 odsto ljudi iz Viskonsina ima tevtonsko poreklo.
Ipak, uprkos svojoj brojnosti, jedva su vidljivi. Svako zna da je Majkl Dukakis Amerikanac grčkog porekla, da porodica Kenedi potiče iz Irske i da je Mario Kuomo bio Amerikanac italijanskog porekla. Malo njih zna da Džon Boener, spiker Predstavničkog doma SAD i Rend Pol, senator iz Kentakija sa predsedničkim ambicijama, imaju nemačko poreklo.
Kompanije koje su osnovali Amerikanci nemačkog porekla takođe imaju naviku da ne ističu svoje poreklo – kao na primer Pficer, Boing, Stejnvej, Levi Štraus ili Hajnc. Negde na njihovim internet prezentacijama možda se može naći napomena da su “Stejnvej i sinovi osnovani 1853. godine, a da je osnivač bio nemački emigranti Henri Engelhard Stejnvej”. Međutim kompanije koje ističu svoju nemačku istoriju – kao što to Koler u svom kratkom filmu o Valderhausu pokazuje – su veoma retke.
Nemački emigranti su obogatili američku kulturu kao cimet pitu od jabuke. Oni su doneli božićnu jelku i uskršnje zeke i Amerikancima ponudili ukus pereca, hot dogova, kobasica i kiselog kupusa. Gradili su velike luteranske crkve gde god bi kročili. Nemci u Viskonsinu pokrenuli su prvo američko obdanište i osnovali gimnastičke klubove u Milvokiju, Sinsinatiju i drugim gradovima.
Nakon propale revolucije u Nemačkoj 1848. godine, revolucionari su se uputili u Ameriku gde su širili svoje napredne ideje. “Germanizam, socijalizam i pivo učinili su Milvoki različitim.”, kaže istoričar Džon Gurda. Milvoki je jedini veliki američki grad koji je imao socijalističke gradonačelnike nekoliko decenija, od kojih su dvojica – Emil Sejdel i Frenk Zidler – bili nemačkog porekla. Kao i u mnogim drugim zemljama u kojima su se Nemci nastanili, oni su dominirali trgovinom piva. Pivski baroni poput Džejkoba Besta, Džozefa Šlica, Frederika Pabsta i Frederika Milera napravili su od Milvokia tip grada koji je manje ili više morao da nazove svoj bejzbol tim “The Brewers” (Pivari).
“Nemci nisu bili deo kolonijalne aristokratije.”, kaže Rediger Lenc, direktor Aspen instituta u Nemačkoj. Mnogi italijanski i poljski emigranti bili su pripadnici srednje klase i brzo postali politički aktivni. Nemački emigranti su uglavnom bili siromašni farmeri, zbog čega su težili ka širokim plodnim poljima Srednjeg zapada. “Italijani su upadali u gradske većnice; Nemci su upadali u pivnice.”, dodao je Lenc.
Tokom Prvog svetskog rata, delovi Amerike su histerično postali anti-nemački. Neki Nemci su bili pljuvani na ulici. Učenje njihovog jezika je bilo zabranjivano u školama. Kiseli kupus (sauerkraut) je preimenovan u “slobodarski kupus”. Nemačke knjige su spaljivane, jazavičari šutirani, a Amerikanci nemačkog porekla su morali da kupuju ratne obveznice kako bi dokazali svoj patriotizam. Kada je Nju Ulm, predominantno nemački grad u Minesoti, odbio da dozvoli svojim mladim muškarcima da se pridruže vojsci, nacionalna garda je poslata. Nakon rata, Amerikanci nemačkog porekla su se pritajili. Mnogi su prestali da govore nemački i anglicizovali su svoja imena.
Drugi svetski rat je video manje anti-nemačke histerije, mada je oko 10.000 Amerikanaca nemačkog porekla internirano zbog navoda da su neprijatelji. Predsednik Frenklin Ruzvelt je upadljivo imenovao vojne zapovednike sa imenima poput Ajzenhauer i Nimic da se bore protiv sila Osovine. Međutim, holokaust je Amerikancima nemačkog porekla bio novi razlog za skrivanje svog porekla.
Danas su Amerikanci nemačkog porekla tihi i uspešni. Prosečan prihod njihovog domaćinstva je oko 61.500 dolara, što je 18 odsto iznad državne norme. Imaju veće šanse da dobiju fakultetske diplome od ostalih Amerikanaca i manje šanse da budu nezaposleni. Zapanjujućih 97 odsto njih priča jedino engleski kod kuće.
Oni su se asimilovali i napredovali bez ikakve političke pomoći koja je posebno namenjena njihovoj etničkoj grupi. “Grci i Irci imaju ubedljivo jaču mrežu podrške i lobi grupa od nas.”, kaže Piter Vitig, ambasador Nemačke u SAD. Sve do 2010. godine nije bilo nemačko-američkog kokusa u Kongresu, mada je bilo kokusa za pitanja krompira, bicikala i Albanaca. Nemački kokus je brzo narastao na oko 100 članova, koji lobiraju za trgovinu i investicije kao i za očuvanje njihovog jedinstvenog kulturnog nasleđa.
Pre pet godina mali Muzej nemačko-američke baštine je otvoren u Vašingronu. “Nemačka nikada nije bila popularnija nego danas”, rekla je Petra Šerman, direktorka muzeja. Nemačke fešte i Oktobarfest javljaju se širom zemlje i to ne samo zbog hrane i piva, već i radi traganja za porodičnim korenima, prikazivanja tradicionalnih kostima i veština. Stvari koje Nemci izrađuju se progaju, a Amerikanci putuju u Nemačku u hordama: mladi da vide Berlin, a stariji najčešće u predivni Hajdelberg.
Tekstovi o istoriji na portalu P.U.L.S.E
Najveća etnička manjina u Sjedinjenim Državama napisao/la P.U.L.S.E dana
Pregled tekstova autora – P.U.L.S.E →